
سکه قدیمی زمان شاه اردشیر بابکان ساسانی عموما از جنس طلا، نقره، برنز و آلیاژی از قلع و سرب ضرب شدهاند و از ارزش و اعتبار بالایی برخوردارند. ضرب سکه طلا برای ساختار پولی اشکانیان و ساسانیان، ناشناخته بود. اشکانیان در مدت چهار سده فرمانروایی تنها به ضرب سکههای نقره اکتفا نمودند اما اردشیر بابکان برای رقابت با رومیان و نمایش قدرت سیاسی و اقتصادی اقدام به ضرب سکه قدیمی زمان شاه اردشیر بابکان ساسانی و طلای خود نمود.
سکههای زمان شاه اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسله ساسانی، از جمله مهمترین آثار تاریخی و باستانشناسی این دوره محسوب میشوند. اردشیر بابکان در سال ۲۲۴ میلادی پس از شکست دادن اردوان پنجم، آخرین شاه اشکانی، سلسله ساسانی را تأسیس کرد. سکههای این دوره بازتابدهنده تغییرات سیاسی، مذهبی و هنری در ایران هستند.
ویژگیهای سکه قدیمی زمان شاه اردشیر بابکان ساسانی:
- طرحها و نمادها:
- روی سکه ساسانی طلا معمولاً تصویر شاه با تاجی خاص و نمادهای سلطنتی دیده میشود.
- در برخی سکهها، تصویر اردشیر در حال دریافت حلقه قدرت از اهورامزدا (نماد ایزدی در آیین زردشتی) دیده میشود که نشاندهنده مشروعیت الهی حکومت اوست.
- خطوط و نوشتهها:
- روی سکهها معمولاً نوشتههایی به خط پهلوی ساسانی وجود دارد که شامل نام شاه و عنوانهای او مانند “شاهنشاه ایران” (شاه شاهان ایران) است.
- جنس و وزن:
- سکهها معمولاً از نقره (درهم) یا طلا (دینار) ضرب میشدند.
- وزن و اندازه سکهها استاندارد بود و نشاندهنده نظام پولی منظم در دوره ساسانی است.
- تأثیرات هنری:
- طرحهای سکهها تحت تأثیر هنر هلنیستی و اشکانی قرار داشت، اما با گذشت زمان، سبک ساسانی متمایزتر شد.
سکههای طلای زمان شاه اردشیر بابکان ساسانی نه تنها به عنوان ابزار مبادله اقتصادی، بلکه به عنوان ابزاری برای تبلیغات سیاسی و مذهبی استفاده میشدند. این سکهها امروزه از منابع مهم برای مطالعه تاریخ، هنر و فرهنگ دوره ساسانی به شمار میروند.